De onomkeerbaarheid van circulair slopen én aanbieden
De nieuwe manier van slopen is demonteren en hergebruiken. Oftewel, circulair slopen. Mastermate en Kruiswijk werken samen om bruikbare materialen uit een te slopen object te hergebruiken.
Jaël Voskamp is Duurzaamheidsmanager bij Mastermate. Zij legt het belang uit van deze samenwerking met Kruiswijk. “Onze grondstoffen raken op, die zijn eindig. Dat is nu eenmaal zo. Bovendien is de bouw verantwoordelijk voor een groot deel van de mondiale CO2 uitstoot. Het hoogste doel van circulariteit is dan ook om CO2eq. te besparen, én om grondstoffen te hergebruiken. Door het inzetten van circulaire producten wordt onnodige uitstoot vermeden, en worden grondstoffen hoogwaardig benut. Er vindt ten eerste geen grondstof winning plaats, dat kost veel energie. Ook het productieproces wordt overgeslagen, het product in kwestie hoeft immers niet nog ergens gemaakt te worden. Daarnaast is er geen internationaal transport nodig én het product belandt niet in de afvalbak. Kortom, door circulair slopen en – in ons geval – het aanbieden van circulaire producten, bespaar je op veel verschillende aspecten en ga je zorgvuldig om met eindige grondstoffen. Daarom staat het zo hoog op de agenda. In ieder geval op de onze.”
Koevoet
“Kruiswijk sloopt al langere tijd circulair en wij zochten een partner met die gedeelde visie,” vertelt Jaël.” “Zo hebben wij elkaar gevonden en het werkt heel prettig. Het pand waar wij nu zijn wordt door Kruiswijk volledig gestript, het zal in een later stadium een politiebureau worden. Kees van Rangelrooij is projectleider bij Kruiswijk en geeft ons een belletje als hij denkt dat de in het pand aanwezige producten iets voor ons kunnen zijn. Dan kijken we samen wat we kunnen hergebruiken.” Op de vraag hoe hij het circulair slopen ervaart, vertelt Kees: “Voorheen kwam de koevoet eraan te pas met flink wat spierkracht en vervolgens belandde het gesloopte zo in de container. Maar wij willen graag grondstoffen nog duurzamer inzetten, door deze één op één te hergebruiken. Je kunt je dus voorstellen dat die omschakeling enorm is voor ons en voor onze mensen. Er komt sowieso veel meer arbeid bij kijken natuurlijk.” Fonteintjes, kranen, toiletten, deurdrangers, noodverlichting en hang- en sluitwerk. Het ziet er allemaal uitstekend uit, weggooien zou eeuwig zonde zijn. “Kruiswijk demonteert de producten zorgvuldig en wij verzorgen vanuit Mastermate het logistieke proces door middel van onze distributiekanalen. Wij leveren onze circulaire producten met name aan woningcorporaties, die worden geacht meer circulair en duurzamer te zijn.” aldus Jaël.
Winst voor het milieu
“Omdat de samenwerking nog redelijk pril is, zijn wij ook nog zoekende,” vervolgt ze. “Wat past er in ons assortiment? Wij willen steeds meer ruimte maken voor producten die op dit moment niet zo gangbaar zijn, maar wel belangrijk zijn. Denk aan een afwijkende soort noodverlichting waar er 50 van hangen. Ja dat is zonde, die willen we dan graag opnemen. Het is aan ons de taak om zo’n productgroep actief voor te dragen in de keten. En ja het klopt, er wordt van alle partijen heel veel pro-activiteit verwacht.” Kees knikt instemmend: “Anders lukt het niet. Je hebt écht gemotiveerde partijen nodig die bereid zijn om die extra stap te zetten.” Jaël: “Er zijn ook partijen waarbij het alleen om de winst onderaan de streep gaat. Ja, met zo’n gedachte werkt het niet als het gaat om circulariteit. Het gaat ons niet om financiële winst, maar om de winst voor het milieu.”
Technische keuring
“Kijk, overal kom je hang- en sluitwerk tegen. En ook al die prima wandcontactdozen in de kabelgoten op alle vier de verdiepingen,” zegt Jaël als zij en Kees een ronde door het pand maken. “Het zit er allemaal nog in en functioneert nog goed. Doodzonde als dat allemaal wordt weggegooid. Kijk, zodra Kruiswijk de producten heeft gedemonteerd en onze schoonmaakpartner Middin (zie footer) ze heeft gepoetst, dan gaan alle producten door een secuur keuringsproces in ons distributiecentrum. Deze technische keuring is een must. Wij kunnen natuurlijk niet zomaar een slot of deurdranger in het circulaire schap leggen zonder dat we weten wat de staat is. Ja, inderdaad, het kost veel extra tijd en tijd is geld. Dat is tegelijkertijd dé uitdaging van circulariteit, het is zo arbeidsintensief, elk schakeltje is duur. Maar tegelijkertijd is elke schakel onmisbaar voor ons. De prikkel is nodig om grondstoffen meer te belasten en om arbeid minder te belasten. Maar ja, wanneer gebeurt dat?”
Circulair plan
Kees: “Ik baal er ook van als ik ergens containerbakken zie die uitpuilen van de bruikbare materialen. Ik vind het super dat Mastermate dit zo serieus oppakt en stimuleert. Het werkt ook aanstekelijk hè. Een paar jaar geleden dacht ik nog: wat een onzin. Maar nu weet ik wel beter. Wanneer ik door een pand loop kijk ik heel anders. Ik kijk met een blik van: wat kan ik aan wie kwijt? Wie zou wat kunnen gebruiken? Sterker nog, wij zijn als Kruiswijk toch wel voorloper op dit gebied en ik durf te stellen dat je over twee jaar als sloper niet meetelt als je niet circulair sloopt. Dan kun je het schudden met je bedrijf. Gelukkig hebben wij een directeur die altijd vooruitloopt en dat doet hij ook op dit gebied. Wij zijn momenteel bezig om het certificaat ‘Circulair Slopen’ te verkrijgen, zoiets maakt je toch uniek in de markt. Maar het werkt nu ook al, hoor. Voor sommige werken worden wij uitgekozen omdat we van tevoren een heel circulair plan hebben gemaakt.”
Aanjagen van de keten
Jaël haakt aan: “Het is nodig dat er in de ontwerpfase al rekening wordt gehouden met beschikbare circulaire bouwmaterialen. Hier en daar gebeurd dat al, maar het zou een structureel onderdeel moeten worden. Bij de producenten van bouwmaterialen en bij het ontwerpen van gebouwen wordt er meer en meer gekeken naar modulair. Waar we nu tegenaan lopen is dat er overal gebouwen staan die niet modulair zijn bedacht en ingericht maar waar wel allerlei materiaal vrijkomt. Wij hebben dus dit soort samenwerkingen nodig met partijen als Kruiswijk om al deze grondstoffen in te keten te behouden. Zo proberen wij als Mastermate de keten continu aan te jagen.”
Samenwerking met Middin
Zodra de producten door Kruiswijk zijn veiliggesteld, treedt de volgende schakel van de keten in werking. In samenwerking met Middin worden de producten namelijk grondig schoongemaakt.
Elisabet Perez Batista is begeleider bij Middin en zij vertelt wat de samenwerking hen brengt. “Wij helpen mensen met een beperking of met niet-aangeboren hersenletsel midden in het leven te staan. Daar past onze samenwerking met Mastermate perfect bij! De producten komen bij ons binnen en wij sorteren ze op producttype. Hier hebben we een speciale ruimte voor, maar met lekker weer doen we dit buiten met elkaar. Als we de producten grondig hebben schoongemaakt, gaan we ze poetsen en drogen. Daarna gaan ze weer in dozen. We hebben onze een eerste batch gehad, die bestond uit kranen, wasbakken en doucheslangen.”
Jaël: “De kranen die we retour kregen waren zo ontzettend mooi schoon, het viel gewoon op. Voor ons zijn jullie een onmisbare schakel in de keten.” Elisabet vervolgt: “Vania had het heel snel door, één keer uitleggen en ze nam het al van me over. Heel precies werkt ze.” Vania: “Ik kijk er echt naar uit, ik vind het leuk om de kalkresten te verwijderen met een sponsje. Het maakt mij niet uit wat ik schoonmaak, ik vind alles goed.” “De samenwerking met andere bedrijven, Mastermate in dit geval, is top,” vervolgt Elisabet. “Vooral de waardering die onze cliënten krijgen als ze het goed gedaan hebben is heel fijn. Dat merk je aan ze en daar gaat het natuurlijk om bij ons. Het is een win-winsituatie voor iedereen. Wij werken met SRV, dat staat voor Sociale Rol Versterking en dit houdt in dan wij met zoveel mogelijk deelnemers mee te laten doen aan dit soort activiteiten. We zijn heel erg blij als bedrijven met ons samen willen werken, dat vinden wij helemaal geweldig, dit sluit aan bij onze visie. Het verbindt mensen met elkaar.”